Англи хэл, Математик баяртай. Харилцаа, багийн ажиллагаа сайн уу?

СV дээрээ сэтгэл хөдлөм өндөр оноо бичих нь хангалтгүй болж байна. Ажил олгогчид таны тодорхойлсноос цааш өнгийж, өөр ямар ур чадвар байгааг олж харахыг хичээж байдаг. Математик, Англи хэл г.м танин мэдэхүйн ур чадварууд нь ажил горилогчийн царааг хэмжихэд удаан ашиглагдаж байсан. Эдийн засгийн think-tank болох The Hamilton Project-ийн тайланд дурдсанаар, танин мэдэхүйн бус ур чадварууд нь ажил дээр гарсны дараах боловсролын гүйцэтгэл, амжилтын салшгүй хэсэг болох төдийгүй энэ нь өсөн нэмэгдсээр байгааг хэлж байна.

Энэхүү танин мэдэхүйн бус ур чадвар нь хүний дотоод ур чадвар буюу soft skills бөгөөд чи хэр сайн харилцдаг, бусадтай хэр сайн хамтарч ажилладаг, багаа хэрхэн сайн удирддаг болон өөрийгөө хэр урамшуулж, хөдөлгөдөг байдал юм.

Энэхүү тайланд бичсэнээр дотоод ур чадвар нь хүнийн хувийн зан чанар, хувь хүнээс өөрөөс нь гарцаагүй хамаардаг тухай дурдсан бөгөөд тухайлбал “зарим хувь хүн байгалиасаа л бусдын дунд байхдаа илүү амар, тайван цагийг өнгөрөөдөг”.

Эдгээр чадварууд нь хүний өөрийн олж авсан болон эцэг эхийнх нь боловсролын түвшинтэй нягт хамааралтай байдаг. Хэдий тийм ч эдгээр чадваруудад суралцах боломжтой байдаг тухай тайланд бичжээ.

Хангалтгүй ур чадвар

The Hamilton Project нь Америкийн ажил олгогч менежерүүдээс авсан судалгаанаас эш татан, уламжлалт, хэмжигдэхүйц чадварын адил тохирох дотоод ур чадвартай хүнийг хайж олоход тэдний санаа зовниж байгаа тухай хэлсэн байна.

“Ажил олгогч менежерүүдийн 20 хүрэхгүй хувь нь сүүлийн үеийн төгсөгчдөд ажилд хэрэгтэй математик чадвар нь байхгүй гэж хэлсэн байхад талаас илүүтэй нь анхаарлаа илүү нарийн төвлөрүүлэх чадвар алга байна гэж хэлжээ. Ойролцоогоор тэнцүү тооны хүмүүс харилцааны болон бичих чадварын хангалтгүй байдлыг танин мэдэхүйн болон танин мэдэхүйн бус чадвар буюу бие даасан ур чадвар гэж үзсэн байна. Харин тэдгээр хүмүүсийн гуравны нэг нь орчин үеийн төгсөгчдийн хувьд багаар ажиллах болон дата анализ хийх ур чадваргүй гэж хариулсан” гэж дурджээ.

Яагаад энэ нь чухал гэж?

The Hamilton Project нь танин мэдэхүйн бус ур чадварууд нь эдийн засгийн 4 түлхүүрийн хувьд хөдөлмөрийн зах зээл дээр шаардлагатай эсэх талаар маргалдаж байна.

1. Өнөөдрийн ажил нь өнгөрснөөс илүүтэйгээр танин мэдэхүйн бус ур чадваруудыг шаардаж байна.

Энэ график нь хүмүүстэй хамтран ажиллахад шаардагдаж байгаа танин мэдэхүйн бус сайн ур чадвар 1980-1990 оны үеийнхээс илүү чухал болсныг харуулж байна. Нийгмийн болон үйлчилгээний ур чадвар нь тус бүр 16 ба 17% нэмэгдсэн байхад өндөр түвшний математикийн чадварын шаардлага ердөө 5% нэмэгдсэн байна.  

Image: The Hamilton Project/Brookings

2. Хөдөлмөрийн зах зээл танин мэдэхүйн бус ур чадварын урамшууллыг нэмэгдүүлж байна.

Энэ график цалин болон ур чадварын төрлүүдийн хамаарлыг харуулна.

Image: The Hamilton Project/Brookings

3. Үндсэн ажиллагчдад илүү хэрэгцээтэй байна

Энэхүү 2 баганан графикт танин мэдэхүйн болон танин мэдэхүйн бус ур чадвар,  түүнчлэн үндсэн ажиллагчдын орлого ба боломж хэрхэн өсч байгааг харуулж байна. Гэхдээ цаг хугацааны явцад танин мэдэхүйн бус ур чадвар хэр их чухал болж байгааг дата харуулж байгаа юм.

Image: The Hamilton Project/Brookings

4. Танин мэдэхүйн бус ур чадвартай хүмүүс ард үлдэж байна.

Сүүлийн графикт топ 25% дотор байгаа хүмүүсийн ихэнх нь ахлах сургуульдаа танин мэдэхүйн бус ур чадварыг сурсан, талаас илүү нь төгссөн байна.

Image: The Hamilton Project/Brookings

Мэргэшлийг ард орхих нь

Зарим компаниуд үнэндээ ажил горилогчийг үнэлэхдээ мэргэшлийг нь тойрч, өөрийн арга ашиглаж байна. 2015 онд дэлхийн нягтлан бодох бүртгэлийн фирм  Ernst & Young нь өөрийн дотоод үнэлгээний хөтөлбөр болон тоон тестийн арга ашиглах гэж байгаагаа хэлсэн. “EY дээр бид ажлын орчинг өөрчлөн шинэчилж байгаа ба уламжлалт сэтгэлгээ болон аливааг хийх аргууд ч мөн үүнтэй тулгарч байна. Энэхүү өөрчлөх үйл явц нь авъяаслаг хүмүүст тэдний анхдагч сууриас хамаарахгүйгээр тэдэнд боломжийг нээж өгч, мэргэжлээ илүү сайн ашиглах боломжоор хангаж өгөх болно” гэж компани хэлжээ.

Дэлхийн эдийн засгийн форумын Ажлын ирээдүй тайланд өөрийгөө удирдах, бүтээлч байдал, хүмүүсийг зохион байгуулах нь 2020 он гэхэд ажлын байран дээр шаардагдах тэргүүн ур чадварууд байна гэж хэлсэн байна. “Өөрчлөлт биднийг хүлээхгүй, бизнесийн лидерүүд, боловсрол олгогчид болон засгийн газар бүгд хүмүүсийг чадваржуулах, дахин сургахад идэвх санаачлагатай байх хэрэгтэй ба ингэснээр хүн бүр Аж үйлдвэрийн 4 дэх хувьсгалын ашиг шимийг хүртэж чадна” гэж өгүүлжээ.

Эх сурв: https://www.weforum.org/agenda/2017/02/employers-are-going-soft-the-skills-companies-are-looking-for